توالي: بر اساس وضعيت محل دو نوع توالي داريم : اوليه و ثانويه

در توالي اوليه: پيشگامها برروي يك لايه سنگي بوجود مي آيند و در آن محل قبلا پوشش گياهي وجود نداشته است.

در توالي ثانويه: پيشگامها در منطقه اي كه قبلا پوشش گياهي و خاك وجود داشته است،به وجود مي آيند.

توالي در مزارع متروكه(رها شده):در نواحي جنگلي خصوصا در جنگل هاي مناطق گرمسيري رويه ي تبديل جنگلها به مزارع كشاورزي روبه افزايش است. اين اقدام در واقع يك نوع آشفتگي به حساب مي آيد. پس از تبديل جنگل به مزرعه و استفاده زياد از آن مواد غذايي خاك كاهش يافته فون،ميكروفلور و پروفيل خاك تغييرمي كند. پس از اينكه زمين براي محصولات كشاورزي كارايي خود را از دست داد،آن را رها مي كنند.

حالا باتوجه به شدت آشفتگي پوشش گياهي جديد دو نوع توالي (يعني اوليه وثانويه)به وجود مي آيد. اگر آشفتگي خاك به حدي شديد باشد كه بر اثر فرسايش شديد خاك پروفيل خاك از بين رود و پوشش گياهي جديد بر روي سنگ فاقد خاك (داراي مقدار كمي خاك ضعيف)به وجود آيد،توالي از نوع اوليه است. اگر چنانچه فرسايش خاك شديد نباشد و پروفيل كاملا تخريب نشود،پوشش گياهي جديد روي يك لايه خاك به وجود مي آيد و توالي از نوع ثانويه است. تركيب پوشش گياهي جديد در اين گونه توالي ها به عوامل مختلفي بستگي دارد. يكي از اين عوامل وسعت آشفتگي و ناحيه ي آشفته شده است. اگر وسعت سطح آشفته شده كوچك باشد،تركيب پوشش گياهي جديد شبيه به تركيب پوشش گياهي واحد هاي گياهي اطراف ناحيه ي آشفته شده، است. زيرا گونه هاي گياهي مهاجم از نواحي مجاور به سرعت منطقه خالي شده را مي پوشانند. سرعت توالي در مزارع رها شده به مراتب بيشتر از توالي اوليه است و از نظر اشكال حياتي با هم تفاوت دارند. در مزارع متروكه،اولين گياهاني كه ديده مي شوند،معمولا از نوع علفهاي هرز يك ساله،علفهاي هرز دو ساله وسپس گياهان علفي پايا خصو صا اعضاي خانواده گندم هستند. در برخي نواحي مثل نواحي گرمسيري Oklehama يك مرحله علفي يك ساله مشخص (Aristida oliganta)ممكن است به خاطر پايين بودن سطح نيتروژن خاك،قبل از علفهاي پايا به وجود آيد. سپس چوبيهاي پايا به علفي هاي پايا افزوده     مي شود. در ابتدا اين چوبيها از نوع كامه فيتها هستند. سپس پيشگامها ودرختچه هاي درخت مانند( Arborescent)،درختان سريع الرشد آفتاب پسند اضافه مي شوند. البته شايان ذكر است كه نوع خاك،PH وسطح غذايي آن در تعيين نوع اشكال حياتي كه يكي پس از ديگري مي آيند،نقش دارد. مثلا در خاكهاي اسيدي و اوليگوتروفيك كامه فيتها و در مزوتروفيك فانروفيتها پس از علفها وارد منطقه مي شوند. پس از رسيدن به بلوغ و تشكيل تاج هاي به هم پيوسته،گياهان علفي حساس به سايه به خصوص Grasses از بين مي روند.به جاي اينها علفهاي مقاوم به سايه و حتي خزه ها ممكن است به وجود آيند.در همان زمان كه تاج ها به هم پيوسته است،گونه هاي درختي مقاوم به سايه به صورت نهال به اشكوب زيرين وارد مي شوند. درختان آفتاب پسند كه نمي توانند خود را احياء كنند(زيرا بذر آنها درسايه زير تاج خود قادر به رشد نيست)و از طرفي درختان سايه پسند زيرين با رشد كند خود،خود را به تاج درختان آفتاب پسند پيشگام مي رسانند وتاج آنها با هم همپوشاني مي كند. از اين به بعد سرعت رشد آنها به خاطر وجود نور بيش از حد مورد نياز شان كاهش مي يابد.

آخرين شكل حياتي كه به منطقه مي رسد،دارزيهاي آوند دار هستند.در جنگلهاي باراني گرمسيري هاوايي،خود دارزي هاي آوندي هم داراي توالي خاص خود هستند،به طوريكه ابتدا دارزيهاي جلبكي،خزه اي،سرخسي،علفهاي دارزي ونهايتا گياهان چوبي دارزي بذري،وارد مي شوند. اين دارزيها به صورت لايه لايه قرارمي گيرند.پيچنده هاي بالارونده معمولا در جنگلهاي باز جزو آخرين اشكال حياتي وارد شده هستند. اينها ممكن است با جلوگيري توليد مثل درختي(جلوگيري از خود احيايي)از به هم پيوستن تاج درختان ممانعت         كنند. آنها ممكن است به عنوان Nurse crop عمل كنند وبه گونه هاي درختي سايه پسند اجازه ورود و تاسيس بدهند.

اودوم از اين مطالعه نتيجه گرفت كه توالي ممكن است يك سري از مراحل متعادل همراه با اشكال حياتي غالب را در بر گيرد تا يك تغيير مداوم با تغييرات گونه ها .

هميشه توالي هاي ثانويه به جنگل ختم نمي شوند بلكه سرنوشت آن به اقليم منطقه و دوره اي بودن آشفتگي بستگي دارد. در اقليم هاي كوهستاني،بياباني وتوندرا آخرين مرحله جنگل نيست . تواليها در اين مناطق محدود بوده زيراتعداد كمي از اشكال حيات نسبت به شرايط محيط مقاوم است.

Egler دو الگو براي ورود گونه ها به منطقه را ارائه كرد:

·         Relay florstic: گونه ها همراه مراحل توالي مي آيند و بعد ناپديد مي شوند.

·         Initial florstic composion: تمام گونه ها اعم از آغازين و انتهايي وجود دارند و هريك در مرحله خاصي غالب مي شوند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: